14 студзеня 2024 - 50 гадоў з дня заснавання ансамбля "Харошкі"
14 студзеня 2024 - 50 гадоў з дня заснавання ансамбля "Харошкі"
Беларускі дзяржаўны акадэмічны заслужаны харэаграфічны ансамбль «Харошкі» — жывая легенда беларусаў. Калектыў быў створаны ў 1974 годзе пры Беларускай дзяржаўнай філармоніі харэографамі Валянцінай Гаявой і Мікалаем Дудченко.
Назва ансамбля паходзіць ад назвы старадаўняй беларускай вёскі ў Магілёўскай вобласці. Там у пачатку 70-х гадоў мінулага стагоддзя быў запісаны танец «Гусарики», які і цяпер захаваўся ў рэпертуары калектыву.
Ансамбль «Харошкі» — калектыў аўтарскі. Яго стваральнік і кіраўнік — Валянціна Гаявая, народная артыстка Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь. Найталенавіты харэограф з выразным і непаўторным почыркам, Валянціна Гаявая адбылася і як выдатны педагог. Ёю выхаванае не адно пакаленне артыстаў.
Абапіраючыся на аснову народна-сцэнічнага танца і свабодна валодаючы мовай сучаснай харэаграфіі, Гаявая стварае маштабныя, яркія, жыццесцвярджальныя харэаграфічныя палотны. Яе рэжысуры ўласцівы строгая лаканічнасць вобразнага рашэння і адзінства стылю ў пастаноўцы самых розных па характары і тэмпераменце танцаў. Нумары і харэаграфічныя спектаклі Валянціны Гаявой даюць абсалютную ўнутраную свабоду выканаўцам. Значны ўклад у развіццё сучаснай нацыянальнай прафесійнай харэаграфіі і канцэртнага мастацтва за гады сваёй творчай працы ў ансамблі «Харошкі» ўнёс Мікалай Рыгоравіч Дудченко, які мае высокі аўтарытэт і заслужанае павагу ў галіне прафесійнай харэаграфіі Рэспублікі Беларусь.
Калектыў ансамбля «Харошкі» аб'ядноўвае танцавальную і вакальна-інструментальную групы. У арсенале аркестра класічныя і сучасныя музычныя інструменты: кларнет, флейта, скрыпка, альт, баян, гармонік, бас-гітара, ударная ўстаноўка. Непаўторны нацыянальны каларыт гучанню аркестра надаюць ліра, гудок, басетля, акарыны, жалейкі, кмены. Гэтыя музычныя інструменты былі сабраны і адноўлены упершыню ў Беларусі дзякуючы ансамблю «Харошкі».
У 2014 г. ансамблю «Харошкі» споўнілася 40 гадоў. Усе гэтыя гады творчая дзейнасць калектыву спрыяе захаванню шматвяковых нацыянальных традыцый, прапагандуе і папулярызуе беларускае нацыянальнае мастацтва ў Беларусі і за мяжой. Творчае крэда ансамбля – духоўная сіла бацькавых традыцый і невычэрпная энергія славянскага фальклору.
За больш чым 40-гадовы вопыт працы з калектывам Гаявой В. І. – народнай артысткай Беларусі, лаўрэатам Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь, лаўрэатам спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «За духоўнае адраджэнне», кавалерам ордэна Францыска Скарыны – створаны не адзін дзясятак аўтарскіх праграм. Свае арыгінальныя пастаноўкі беларускіх народных танцаў, харэаграфічныя мініяцюры, вакальна-харэаграфічныя кампазіцыі Валянціна Іванаўна аб'ядноўвае ў тэатралізаваныя харэаграфічныя спектаклі.
Гістарычная праграма «Падлогуацкі сшытак», праўдзіва адлюстроўвае характар культуры беларускага народа, навеяная эпохай Адраджэння і заснавана на музыцы XVI-XVII стагоддзяў.
На аснове гарадскога фальклору і папулярных мелодый мінулага стагоддзя створана праграма «Бывай, XX стагоддзе» («Местачковыя карцінкі»). Гэтая праграма па праве можа лічыцца здабыткам беларускай культуры: і музыка, і харэаграфія заслугоўваюць асаблівай увагі.
Унікальная ідэя Ст. І. Гаявой паказаць усе старажытныя беларускія абрады ў адной праграме на высокім мастацкім узроўні ўвасобілася ў тэатралізаванай праграме «Беларусы» («Часы года)», ярка і праўдзіва адлюстроўвае карціны народнага жыцця. Музыка і танец дапаўняюць адзін аднаго; у выніку карпатлівай працы былі створаны незабыўныя музычна-харэаграфічныя карціны жыцця беларускай.
Арыгінальны па сваім маштабе і мастацкай выразнасці праект - вынік шматгадовага плённага працы балетмайстра-пастаноўшчыка, танцораў, музыкантаў, вакалістаў, мастакоў па касцюмах, педагогаў-рэпетытараў – усяго выдатнага аўтарскага калектыву Валянціны Гаявой. Гэта бясспрэчны творчы поспех усіх пастаноўшчыкаў і выканаўцаў. Праграма «Беларусы» аднадушна прызнана новым словам у беларускай нацыянальнай харэаграфіі.
Харэаграфічныя спектаклі Гаявой В. І. нязменна атрымліваюць высокую ацэнку крытыкаў і спецыялістаў, іх усё часцей называюць фальклорнымі балетамі, а ансамбль «Харошкі» - Тэатрам танца Валянціны Гаявой.
У нашы дні ансамбль «Харошкі» з годнасцю прадстаўляе Беларусь у краінах Садружнасці, дзе нязменна атрымлівае высокую ацэнку за прафесіяналізм і майстэрства артыстаў, нацыянальны каларыт, высокі маральны і духоўны патэнцыял сваёй творчасці. Супрацоўнікі пасольстваў Краін Садружнасці ў Менску выказваюць падзяку калектыву і яго кіраўніку за садзейнічанне ў развіцці міжнародных культурных узаемаадносін, з задавальненнем наведваюць канцэрты ансамбля, запрашаюць артыстаў на свае мерапрыемствы, аказваюць садзейнічанне арганізацыі гастроляў у сваіх краінах.
Ансамбль прымае самы актыўны ўдзел у дзяржаўных і міжнародных мерапрыемствах, скіраваных на развіццё і ўмацаванне сяброўскіх узаемаадносін паміж народамі краін Садружнасці: Дні культуры Рэспублікі Беларусь у Расіі, Арменіі, Казахстане, Украіне, Латвіі, Літве, Азербайджане, Кыргызстане; Дні горада Мінска ў Маскве і Маскоўскай вобласці, штогадовыя ўрачыстасці з нагоды Дня яднання народаў Расіі і Беларусі, фестывалі і іншае.
Творчая дзейнасць ансамбля «Харошкі» на пространсве СНД, накіраваная на ўмацаванне дружбы паміж народамі Садружнасці незалежных дзяржаў, адзначана шматлікімі дыпломамі, граматамі, падзячнымі лістамі.
Калектыў Беларускага дзяржаўнага заслужанага харэаграфічнага ансамбля «Харошкі» пад кіраўніцтвам народнай артысткі Беларусі Валянціны Гаявой асаблівым мовай танца, зразумелым ва ўсе часы ва ўсіх краінах свету, самым даступным шырокім масам, па-майстэрску раскрывае новыя грані унікальнага беларускага кода, адраджае страчаныя этычныя і маральныя арыенціры, вяртае нашых сучаснікаў да сваіх духоўных вытокаў.
«ХАРОШКІ» працуюць у суправаджэнні свайго аркестра.
У балетнай трупе ансамбля 60 прафесійных танцоўшчыкаў. У аркестры – 18 музыкаў і 4 вакаліста.
Выязная група фарміруецца ад 25 да 60 чалавек, у залежнасці ад праграмы.
220005, г. Мінск, пр-т Незалежнасці, 50
Тэл. +375 (17) 331-60-52 Факс. +375 (17) 331-60-52
e-mail: ensemblekhoroshki@yandex.by
На сайце фота Аляксея Паўлюца і Дзмітрыя Рудэнка.